عقود اسلامی
بررسي تأثير ارائه تسهيلات بانكي در چارچوب عقود اسلامي بر ارزش افزوده بخش‌هاي اقتصادي: كاربرد الگوي خودرگرسيون برداري بيزين (BVAR)
محمد نصر اصفهاني / مربي دانشگاه خوارزمی [email protected]
مهدی قائمی اصل / استادیار دانشگاه خوارزمی [email protected]
علی اصغر زارع کردیانی / کارشناس‌ارشد علوم اقتصادی گرایش بانکداری اسلامی دانشگاه خوارزمی [email protected]
دريافت: 21/06/1397 ـ پذيرش: 08/11/1397
چکيده
در نظام بانكي بدون ربا، عقود اسلامی به دلیل ماهیت عملیاتی و تعاملی با بخش¬های اقتصادی، می¬توانند به هدایت و سامان¬دهی بخش¬ حقیقی اقتصاد كمك كنند. در اين مقاله به بررسي تأثير تسهيلات بانكي در چارچوب عقود اسلامي جعاله، فروش اقساطی، مشارکت حقوقی، مشارکت مدنی و مضاربه بر ارزش افزوده بخش¬های مسکن و صنعت و عقود اسلامی معدن مي‌پردازيم. بدین منظور با استفاده از مدل خودرگرسیون برداری بیزین تاثير تسهيلات بانكي با استفاده از عقود مزبور بر ارزش افزوده بخش¬های ذکر شده با توجه به متغیرهای سطح عمومی قیمت¬ها، نرخ ارز و درآمد نفتی طی دوره زمانی 1385-1394 برازش شده است. بر اساس نتایج تحقيق، تسهیلات بانکی در چارچوب عقد مشارکت حقوقی بر بخش¬های مسکن و صنعت و معدن تأثیر معنی¬داری ندارد؛ ولی تسهیلات جعاله، مشارکت مدنی، فروش اقساطی و مضاربه بر تمام بخش¬های اقتصادی مورد نظر، تأثیر مثبت و معنی¬داری دارند. لزوم اصلاح چارچوب تسهیلات مشارکت حقوقی، تقویت تسهیلات جعاله و مشارکت مدنی به ترتیب در بخش¬های مسکن عقود اسلامی و صنعت و معدن، تقویت تسهیلات مضاربه و فروش اقساطی در اين دو بخش، جزء دلالت¬ها و پیشنهادهای پژوهش به‌شمار می¬روند.
کلیدواژه‌ها: قراردادهای بانکی، بانكداري اسلامي، عقود اسلامي، افزوده بخش¬های اقتصادی، الگوی خودرگرسیون برداری بیزین
طبقه‌بندی JEl: E5، E6، G2.
پرداخت ۴۶ هزار میلیارد ریال وام عقود اسلامی
دنیای‌اقتصاد : بانک ملی ایران با هدف کمک به رشد اقتصادی کشور بیش از ۴۶ هزار میلیارد ریال تسهیلات در قالب عقود اسلامی به متقاضیان تخصیص داده است. به گزارش روابط‌عمومی بانک ملی ایران، یکی از اثرات مهم در توزیع منابع بانک‌ها از طریق عقود اسلامی در نظام بانکداری بدون‌ربا، رشد اقتصادی کشور است، چراکه این تسهیلات بیشتر در فعالیت‌های مولد مورد استفاده قرار می‌گیرند و از این‌رو پرداخت وام عقود اسلامی یکی از سیاست‌های مهم اعتباری بانک ملی ایران به شمار می‌رود.
این بانک در یک ماه نخست امسال ۴۶ هزار و ۴۲۱ میلیارد ریال از انواع عقود اسلامی در قالب مضاربه، مشارکت مدنی، فروش اقساطی، جعاله، خرید دین، قرض الحسنه و. در ۱۱ هزار و ۲۹۱ فقره پرداخت کرده است.بر این اساس طی مدت مذکور، ۲ هزار و ۹۶۸ میلیارد ریال تسهیلات در ۲ هزار و ۳۰۵ فقره در قالب عقد مضاربه و ۲۹ هزار و ۷۷۹ میلیارد ریال تسهیلات در یک هزار و ۶۸۲ فقره در قالب عقد مشارکت مدنی پرداخت شده است. در بخش فروش اقساطی نیز شعب این بانک ۳ هزار و ۲۵۸ فقره تسهیلات به ارزش ۴ هزار عقود اسلامی و ۶۷۵ میلیارد ریال تسهیلات پرداخت کرده‌اند. بنابراین گزارش پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه نیز در بانک ملی ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است به‌طوری که در فروردین، این بانک یک‌هزار و ۳۸۲ فقره تسهیلات به ارزش بیش از ۲۸۱ میلیارد ریال در قالب قرض‌الحسنه به متقاضیان پرداخته است. از مجموع تسهیلات پرداختی عقود اسلامی بانک ملی ایران، سهم اجاره به شرط تملیک ۱۲ میلیارد ریال است و شعب بانک یک‌هزار و ۲۱۹ فقره تسهیلات نیز در قالب جعاله به ارزش ۲ هزار و ۶۱۴ میلیارد ریال پرداخت کرده‌اند. در بخش خرید دین نیز ۲ هزار و ۴۰ میلیارد ریال، مرابحه ۹۱۶ میلیارد ریال و در بخش سلف ۳ هزار و ۱۳۶ میلیارد ریال تسهیلات پرداخت شده است.
