تکنولوژی معاملات الگوریتمی

الگوریتم، قدم‌های لازم برای به نتیجه رساندن یک فرایند یا مجموعه‌ای از قوانین به منظور محاسبه یک راه‌حل برای یک مسئله یا یک هدف است. معمولاً الگوریتم‌ها با استفاده از کامپیوتر نوشته می‌شوند.

احتمال آزادسازی معاملات الگوریتمی برای افراد حقیقی و حقوقی بورس

تحلیلگر بورس گفت:از الگوریتم فقط به قصد گرفتن سود در بازار نباید استفاده کرد؛ بلکه از آن برای سیگنال‌گیری و سفارش‌گذاری خودکار یا مدیریت ریسک هم می توان بهره گرفت.

مجید عبدالحمیدی، فعال در حوزه معاملات الگوریتمی در گفتگو با مهر گفت: زمانی که معاملات بورس راه افتاده و رایانه‌ها به شکل امروزی، در دنیای مالی نفوذ نکرده بودند، معاملات به‌صورت فیزیکی و سنتی انجام می‌شد و برای خرید و فروش یک سهم، باید حتماً مراجعات حضوری به ساختمان بورس تهران واقع در خیابان حافظ صورت می‌گرفت؛ لازم بود که متقاضیان قیمت روز سهم خود را بر روی تابلو مشاهده کرده و سپس فرم خرید و یا فروش را پر می‌کردند؛ اما امروز به لطف پیشرفت تکنولوژی، سهامدار می‌تواند به راحتی پشت سیستم شخصی خود در منزل یا محل کار نشسته و قیمت سهم‌ها را به‌صورت آنلاین در وبسایت‌های مختلف نگاه کند و برمبنای آن، تصمیم به معامله بگیرد.

وی افزود: مروری بر این روند نشان می‌دهد که هیچ کس نتوانسته جلوی پیشرفت تکنولوژی را بگیرید؛ ضمن اینکه نحوه معاملات و تعداد سهام حاضر در بورس نیز در گذر زمان تغییرات زیادی کرده است؛ به نحوی که حجم سرمایه یک فرد، در نحوه معاملات وی تأثیر مستقیم گذشته و از طرفی با بزرگ‌تر شدن بازار و افزایش تعداد سهم‌ها، ذهن انسان به دلیل محدودیت‌هایی که دارد، نمی‌تواند همه بازار را همزمان رصد کند؛ از این رو تکنولوژی معاملات خودکار و هوش مصنوعی نیز وارد معاملات در بازارهای مالی شده است.

عبدالحمیدی ادامه داد: معاملات الگوریتمی یا معاملات خودکار، یک ابزار معاملاتی بازارهای بورس است؛ به نحوی که با استفاده از آن می‌توان با بهره‌گیری از هوش مصنوعی و استراتژی‌های مدنظر، به صورت خودکار و یا نیمه خودکار و البته با استفاده از کدهای برنامه‌نویسی شده یا سامانه‌های موجود در بازار، موقعیت‌های مناسب در بورس را شناسایی و آن‌ها را در بهترین زمان موجود شکار کرد.

این تحلیلگر بازار سرمایه ادامه داد: بسیاری از افراد، معاملات الگوریتمی را با استراتژی معاملاتی یا فیلترنویسی اشتباه می‌گیرند؛ در صورتی که همه این‌ها زیرمجموعه‌ای از معاملات الگوریتمی هستند؛ به نحوی که با معاملات الگوریتمی می‌توان استراتژی‌ها و خروجی فیلترهای مد نظر خود را به هسته معاملات ارسال کرد؛ ضمن اینکه الگوریتم‌ها می‌توانند بیش از یک مورد باشند و به صورت ترکیبی و پیچیده، مورد استفاده قرار بگیرند؛ به خصوص اینکه آن‌ها برای انجام معاملات، بررسی‌های مختلفی از جمله زمان‌بندی، قیمت و حجم را در بازار انجام می‌دهند و بر تکنولوژی معاملات الگوریتمی اساس دیتاهای موجود، برای معاملات تصمیم‌گیری می‌کنند.

عبدالحمیدی ادامه داد: این ابزار کمک می‌کند تا بدون درگیر شدن احساسات و یا هیجان‌ها، در بازار معامله کرد و در نهایت موجب افزایش حجم معاملات گردید؛ به همین دلیل در شرایط فعلی، بازارگردان ها با استفاده از این معاملات به راحتی تعهداتی همچون حجم تکلیفی و خرید در منفی‌ها، صف فروش و فروش در مثبت‌ها و صف خرید را به راحتی با سرعت بالا و بدون خطا انجام می‌دهند.

وی معتقد است که باید قبول کرد بورس سال ۹۹ با بورس سال ۹۱ تفاوت‌های زیادی کرده و ایران هم باید همچون سایر کشورها، به سمت استفاده از ابزارهای جدید برای تصمیم‌گیری بهتر و راحت‌تر در معاملات حرکت نماید؛ به نحوی که هر شخصی بتواند از این ابزارها برای معاملات خود در بازارهای مالی استفاده کند؛ اما نکته حائز اهمیت آن است که از این ابزار، فقط به قصد گرفتن سود در بازار نباید استفاده کرد؛ بلکه گاهی اوقات از این ابزار، فقط برای سیگنال‌گیری و محدود کردن تعداد فرصت‌های معاملاتی، سفارش‌گذاری خودکار یا مدیریت ریسک و سرمایه نیز استفاده شود.

عبدالحمیدی معتقد است که برای استفاده از این شیوه باید به نرم‌افزار و سخت‌افزارهای مناسب دسترسی داشت؛ البته داشتن تخصص و تجربه در بورس نیز برای استفاده از معاملات الگوریتمی یک ضرورت محسوب می‌شود و در حقیقت، معاملات الگوریتمی به هیچ وجه مناسب افراد تازه‌کار نیست؛ این شیوه در تمامی بازارهای جهانی استفاده می‌شود و می‌توان ادعا کرد که تمامی معاملات حجم بالا در بورس‌های بزرگ دنیا، با استفاده از ربات انجام می‌شود.

وی اظهار داشت: تکنولوژی معاملات الگوریتمی به سرعت در حال پیشرفت است و برنامه‌نویسان و تحلیل‌گران بسیاری، ۱۰۰ درصد تمرکز خود را روی هوشمندسازی برنامه‌های معاملات الگوریتمی گذاشته‌اند؛ ضمن اینکه استفاده از این روش در بازار بورس ایران نیز رواج دارد؛ اما در حال حاضر عده کمی قادر به استفاده از این معاملات هستند که این موضوع البته درست نیست و باعث سود بردن برای عده‌ای خاص خواهد شد.

عبدالحمیدی گفت: احتمالاً در آینده و با وضع قوانین جدید، امکان استفاده از معاملات الگوریتمی برای فعالان بورس تهران اعم از حقیقی‌ها و حقوقی‌ها نیز فراهم خواهد شد.

تاثیر آزادسازی معاملات الگوریتمی بر "بورس"

اثرگذاری واقعی معاملات الگوریتمی در گرو دو اتفاق خواهد بود؛ افزایش دامنه نوسان معاملات و اصلاح برخی مقررات مربوط به این حوزه.

به گزارش بورس نیوز ، ارائه خدمات معاملات الگوریتمی توسط موسسات دارای مجوز از سازمان بورس با رعایت ضوابطی، آزاد شد.

رضا فتاحی مدیرعامل شرکت هوشمند فرآیند (شرکت فعال در حوزه معاملات الگوریتمی) در گفت‌وگو با بورس نیوز در این خصوص بیان کرد: به‌هرحال تأثیر آزادسازی معاملات الگوریتمی مثبت خواهد بود و استحکام معاملات بیشتر خواهد شد؛ ولی به نظر می‌رسد آزادسازی معاملات الگوریتمی در شرایط فعلی در حد شوک کوچکی به بازار سرمایه بوده و اثرگذاری چندانی نخواهد داشت؛ اثرگذاری واقعی معاملات الگوریتمی درگرو دو اتفاق « افزایش دامنه نوسان معاملات » و « اصلاح برخی مقررات » خواهد بود.

وی افزود: در همه جای دنیا معاملات الگوریتمی تحت نظارت انجام می‌شود و حجم سفارش‌ها و فاصله بین اردرها چه در سمت عرضه و چه در سمت تقاضا باید با سازوکاری صورت بگیرد که سامانه معاملات را دچار اختلال کند یا دغدغه نوسان‌گیری ایجاد کند؛ باید سازوکاری فراهم شود که شرکت‌های فعال در این حوزه به‌صورت رسمی و روتین امکان دسترسی به داده‌های اطلاعاتی داشته باشند‌ تا بتوانند در قیمت‌های مدنظر خریدوفروش کنند.

فتاحی اضافه کرد: نکته اینجاست که سازوکار معاملات الگوریتمی به این صورت است که مبلغی را روی سهمی قفل می‌کنیم و توسط الگوریتم تعریف‌شده، در قیمت‌های تعیین‌شده خریدوفروش انجام می‌شود و به عبارتی نوسان‌گیری می‌شود بنابراین استفاده از معاملات الگوریتمی با دامنه نوسان نامتقارن فعلی و فشار فروش مکرر در بازار جذاب نیست.

این فعال حوزه معاملات الگوریتمی تصریح کرد: این نوع معاملات در سهم‌هایی با نقد شوندگی بالا و نوسان زیاد جذابیت دارد و به همین دلیل هم " دارایکم " در ابتدای عرضه در بازار برای معامله گران الگوریتمی جذابیت داشت ولذا مادامی‌که دامنه نوسان محدودشده و سهم‌ها مدام منفی باشد، این معاملات جذاب نخواهد بود و نمی‌توان انتظار داشت شرکت‌های دارای مجوز، نقدینگی جدیدی وارد بازار کنند تا اقدام به معاملات الگوریتمی ‌کنند اما؛ در صورت برقراری ثبات نسبی در بازارسرمایه، بازهم نمادهای بزرگ بازار که نقدشوندگی بالاتری دارند، هدف معاملات الگوریتمی خواهند بود و معاملات الگوریتمی در سهم‌های کوچک بازار جذابیت ندارد.

فتاحی ضمن انتقاد از دشواری‌های دریافت مجوز برای فعالیت رسمی درزمینهٔ معاملات الگوریتمی گفت: دریافت مجوز برای انجام معاملات الگوریتمی دشواری‌های خاص خود را دارد و اولین گام در راستای اثرگذاری معاملات الگوریتمی، تسهیل صدور مجوزها به اشخاص حقیقی و حقوقی است تا تمام سرمایه‌گذاران در صورت تمایل امکان فعالیت در این حوزه و انتفاع از مزایای این روش معاملاتی را داشته باشند.

وی ادامه داد: در بازاری که زیرساخت‌های لازم برای تعیین حد ضرر یا حد سود وجود ندارد، نمی‌توان از معاملات الگوریتمی انتظار زیادی داشت. ولی درهرحال آزادسازی معاملات الگوریتمی می‌تواند نویدبخش تغییر دیدگاه متولیان بازار سرمایه و خوش‌بینی به افزایش دامنه نوسان در روزهای آتی باشد. ضمن اینکه باید شرایطی فراهم شود که شرکت‌های دارای مجوز، امکان جذب نقدینگی سرمایه‌گذاران خرد را داشته باشند تا سرمایه‌گذاران خرد هم بتوانند از این حوزه به‌طور غیرمستقیم استفاده کنند.

این فعال بازار سرمایه تاکید کرد: مشکل اینجاست که بازارسرمایه، زمین ناهمواری است که حتی حرفه‌ای‌ها هم‌توان انجام یک بازی خوب را در این فضا ندارند؛ بهتر است سازمان بورس، زیرساخت‌های لازم برای توسعه ابزارهای این بازار را فراهم کند و به بهانه نگرانی بابت ضرر و زیان سهامداران، مرتباً محدودیت ایجاد نکند. در ریزش چند ماه اخیر بازار باوجود تمامی محدودیت‌ها، بسیاری از سهم‌ها ریزش ۶۰ تا ۸۰ درصدی داشت و سهامداران متحمل زیان سنگینی شدند. پس وضع محدودیت، راهکار مناسبی نیست و امیدواریم به سمت توسعه زیرساخت‌ها و هموار کردن مسیر سرمایه‌گذاری‌ها باشیم و اجازه دهیم بازار سرمایه روند عادی داشته باشد و سرمایه‌گذاران با پذیرش ریسک‌های مختلف این بازار در هر بخشی از بازار که تمایل داشتند، سرمایه‌گذاری کنند. در بازار سرمایه ما، رویکرد و نگرشی نادرست غالب شده که فعالان بازار سرمایه حتماً باید دانش مالی داشته باشند؛ حال‌آنکه به مدد ابزارهای نوین مالی در بورس‌های جهانی گاهی اشخاصی که تخصص در حوزه ریاضی یا‌ برنامه‌نویسی و..‌. دارند حتی بیش از دانش‌آموختگان مالی از بازار سرمایه کسب بازدهی می‌کنند.

مجوزدارها مجاز به معاملات الگوریتی هستند

مجید عبدالحمیدی، فعال در حوزه معاملات الگوریتمی در گفت‌وگو با بورس نیوز در این خصوص عنوان کرد: زمانی که معاملات بورس شکل گرفت و رایانه‌ها به شکل امروزی، در دنیای مالی هنوز تأثیر نداشتند، معاملات به‌صورت فیزیکی و سنتی انجام می‌شد و برای خریدوفروش یک سهم، باید حتماً مراجعات حضوری به ساختمان بورس تهران واقع در خیابان حافظ صورت می‌گرفت. در آن زمان لازم بود که متقاضیان قیمت روز سهم خود را بر روی تابلو مشاهده کرده و سپس فرم خرید و یا فروش را پر کنند. اما امروز به لطف پیشرفت تکنولوژی، سهامدار می‌تواند به‌راحتی پشت سیستم شخصی خود در منزل یا محل کار نشسته و قیمت سهم‌ها را به‌صورت آنلاین در وب‌سایت‌های مختلف و در گوشی تلفن همراه خود مشاهده کند و بر مبنای آن، اقدام به معامله کند.

عبدالحمیدی تصریح کرد: با توجه به ابلاغیه جدیدی که روز گذشته در مورد معاملات الگوریتمی در بورس اوراق بهادر تهران و تکنولوژی معاملات الگوریتمی فرابورس ایران از طرف مدیریت نظارت بر بورس ابلاغ‌شد، با اعلام چند شرط استفاده از معاملات الگوریتم در بورس تهران بلامانع است. معاملات الگوریتمی از اول مهر ۹۹ ممنوع شده بود که طی این اطلاعیه شرکت‌های دارای مجوز امکان انجام معاملات الگوریتمی را خواهند داشت.

وی تصریح کرد: تکنولوژی معاملات الگوریتمی نقطه مثبت دستورالعمل جدید سازمان بورس در مورد معاملات الگوریتمی این است که فقط شرکت‌هایی که مجوز فعالیت در این زمینه را دارند، امکان انجام این معاملات را خواهند داشت. درمجموع نسبت به تأثیر مثبت آزادسازی معاملات الگوریتمی بر روند معاملات بازار سرمایه خوش‌بین هستم؛ چراکه آزادسازی معاملات الگوریتمی می‌تواند سبب افزایش حجم و ارزش معاملات گردد.

بهترین کتاب ها درباره معاملات الگوریتمی در بازارهای مالی

الگوریتم، قدم‌های لازم برای به نتیجه رساندن یک فرایند تکنولوژی معاملات الگوریتمی یا مجموعه‌ای از قوانین به منظور محاسبه یک راه‌حل برای یک مسئله یا یک هدف است. معمولاً الگوریتم‌ها با استفاده از کامپیوتر نوشته می‌شوند.

معامله‌ گری الگوریتمی یک روش تعریف‌شده و مشخص است که معمولاً با استفاده از دستورات معاملاتی خودکار و از پیش برنامه‌ریزی شده، ورود و خروج از معامله را انجام می‌دهد. این ورود و خروج‌ها با استفاده از متغیرهایی مانند تایم فریم، قیمت، پویایی (نوسانی) و حجم بطور مکرر انجام تکنولوژی معاملات الگوریتمی می‌شود. این نوع معامله(معاملات الگوریتمی) با افزایش قدرت و سرعت کامپیوترها در ۳۵ سال گذشته محبوبیت بیشتری پیدا کرده‌اند. معامله گری الگوریتمی برای بهینه‌سازی و سودآوری از اجرا و تشخیص سریع نقاط ورود به معامله، با استفاده از پردازش مقادیر زیادی از داده‌های تاریخی و قیمت‌های لحظه‌ای با کامپیوترها برای غلبه بر معامله‌گران انسانی ایجاد شده است.

اگر شما علاقه مند به مطالعه در رابطه با معاملات الگوریتمی هستید، کتاب‌های زیادی در این زمینه موجود است. معاملات الگوریتمی دارای شاخه‌ها و کاربردهای گسترده‌ای می‌باشند. استفاده از نرم‌افزار برای بک‌تست گرفتن، کدنویسی سیستم‌های معاملاتی پیچیده‌تر با الهام از الگوهای تکراری، بررسی الگوها در تایم‌فریم‌های مختلف و الگوهای فصلی چند نمونه از این کاربردها هستند. برتری دیگری که معامله‌گران الگوریتمی می توانند نسبت به انسان داشته باشند سرعت در اجرا، اجرای مکانیکی و حذف احساسات و خودخواهی در تصمیم‌گیری و قدرت محاسباتی بالا برای شناسایی نسبت‌های ریسک به ریوارد عالی در داده‌های تاریخی قیمت در بازارهای متنوع است.

طی مقاله‌ای که روز گذشته در سایت درج شد مقایسه‌ای بین معاملات الگوریتمی و معامله گران خرد انجام شد و به این مسئله پرداخته شد که در دنیایی که ربات‌ها کم‌کم دارند جای انسانها را در پیچیده‌ترین مشاغل می‌گیرند آیا جایی برای رقابت ما معامله‌گران با این ربات‌های پیشرفته باقی مانده است. متن مذکور را در لینک زیر مطالعه کنید:
معامله گران الگوریتمی در مقابل معامله ‌گران خرد: آیا می­‌توان در دنیای ربات های معامله گر رقابت کرد؟

در صورتی‌ که شما علاقه مند به کسب اطلاعات بیشتر در مورد معاملات الگوریتمی هستید، در زیر لیستی از بهترین کتاب های معاملات الگوریتمی در سایت آمازون بر اساس فروش، رتبه بندی، بررسی‌ها و محبوبیت نویسنده ارائه شده است. بسیاری از موانع برای ورود به این حوزه در سال ۲۰۲۰ برداشته شده است و اغلب معامله‌گران می‌توانند هریک تا حدی با شروع استفاده از رایانه، داده‌های تاریخی قیمت، بک‌تست گرفتن و سرعت اجرا برتری نسبی در معاملات خودشان کسب کنند.

• پیشرفت‌هایی در یادگیری ماشین در حوزه مالی. نویسنده: مارکوس لوپز
  Advances in Financial Machine Learning by Marcos Lopez

• پایتون برای امور مالی: تسلط بر داده های مبتنی بر امور مالی. نویسنده: یووس هیلپیش
  Python for Finance: Mastering Data-Driven Finance by Yves Hilpisch

• معاملات الگوریتمی: استراتژی‌های برنده شدن و منطق آنها. نویسنده: ارنی چان
  Algorithmic Trading: Winning Strategies and Their Rationale by Ernie Chan

• معاملات الگوریتمی و DMA: مقدمه ای برای استراتژی های معامله دسترسی مستقیم. نویسنده بری جانسون
  Algorithmic Trading and DMA: An introduction to direct access trading strategies by Barry Johnson

• معامله‌گری تکامل یافته است: هرکسی می تواند استراتژی های معامله‌گری قاتل را در پایتون ایجاد کند. نویسنده: آندرس کلنوو
  Trading Evolved: Anyone can Build Killer Trading Strategies in Python by Andreas Clenow

• ساخت سیستمهای معاملاتی برنده الگوریتمی + وب‌سایت: سفر یک معامله‌گر. نویسنده: کوین جی داوی
  Building Winning Algorithmic Trading Systems, + Website: A Trader’s Journey by Kevin J. Davey

• درون جعبه سیاه: راهنمایی ساده برای معاملات کمی و با فرکانس بالا. نویسنده: ریشی کی نارانگ
  Inside the Black Box: A Simple Guide to Quantitative and High Frequency Trading by Rishi K. Narang

• مقدمه‌ای بر معامله‌گری الگوریتمی: چگونه معامله‌گران خرد می‌توانند با موفقیت رقابت کنند. نویسنده: کووین جی داوی
  Introduction To Algo Trading: How Retail Traders Can Successfully Compete by Kevin J. Davey

• معاملات کمی: چگونه سیستم معاملات الگوریتمی خود را بسازیم. نویسنده: ارنی چان
  Quantitative Trading: How to Build Your Own Algorithmic Trading Business by Ernie Chan

• معاملات الگوریتمی و با تعداد بالا. نویسنده: آلوارو کارتی
  Algorithmic and High-Frequency Trading by Álvaro Cartea

• معاملات ماشینی: به کارگیری الگوریتم‌های رایانه‌ای برای تسخیر بازارها
  Machine Trading: Deploying Computer Algorithms to Conquer the Markets by Ernest P. Chan

• یادگیری عملی معاملات الگوریتمی. نویسنده: استفان جانسن
  Hands-On Machine Learning for Algorithmic Trading by Stefan Jansen

در بازار ایران هیچ یک از بهترین کتاب های معاملات الگوریتمی موجود در این لیست ترجمه نشده‌اند. تنها یک کتاب در مورد معاملات الگوریتمی به نام “تکنولوژی معاملات الگوریتمی” به زبان فارسی وجود دارد که فارسی تالیف شده است.